Samen slapen is knus, het bevordert de hechting tussen ouder en kind en is goed voor je nachtrust. Het is ook bij uitstek een buiten-de-kaders-manier om écht meer tijd met je gezin door te brengen. Zonder dat je iets hoeft te laten, ben je in één keer minstens zes uur per dag langer heel dicht bij je kinderen. En ook al slaap je het grootste deel van die tijd, je zult het verschil echt merken.
Mijn artikel ‘Van nachtouders naar slapen als een leeuw – hoe slaap je echt lekker met jonge kinderen?’ leverde zo veel reacties op dat het vroeg om een vervolg. Alexander Otto, vader van Lucy (4), Rijk (2) en Woody (6 maanden), slaapt graag als een leeuw. Hij timmerde een prachtig kingsize bed en vertelt hier waarom hij met zijn hele gezin in één groot bed slaapt. Wat kom je als vader allemaal tegen op je zoektocht naar een goede nachtrust? Welkom, Alexander!
Hoe ziet jullie slaapsituatie er uit? En hoe ben je de afgelopen jaren tot deze situatie gekomen?
Op het moment slapen we met ons vijven naast elkaar. Twee tweepersoonsbedden en nog een aanschuifbedje voor de jongste. We begonnen ooit met ons eerste kindje, Lucy, apart op haar eigen slaapkamer, omdat we dachten dat zo iedereen het beste sliep. Op zich was dat ook zo, ze sliep vrij snel door en iedereen was happy. Toen ze echter 1 jaar oud was kwam daar verandering in. Elke nacht waren we uren met haar bezig, ze wilde absoluut niet slapen en huilde ook behoorlijk veel. Als we haar bij ons in bed namen vond ze het ontzettend gezellig, maar wel met als gevolg dat niemand meer sliep. We begonnen haar weer ‘s nachts te voeden en dat hielp: daarna ging ze weer sneller slapen.
Na een half jaar elke nacht voeden hadden we besloten dat we het moesten doorbreken. Ik heb haar in een week dat mijn vriendin een aantal dagen weg was bij mij in bed genomen en toen ze ‘s nachts wakker werd heb ik haar geen fles gegeven. Dat was de eerste paar nachten dramatisch. Lucy was hysterisch van het huilen, maar ik hield haar bij me. Ik vertelde haar dat het oké was, dat ze mocht huilen en dat het ook niet leuk was maar dat het een goed doel diende, namelijk, meer nachtrust voor iedereen. En na enkele dagen was ze er overheen, ze hoefde geen fles meer in de nacht, bleef lekker slapen en ze was gewend geraakt om samen te slapen. Vanaf dat moment bleef ze bij ons liggen, gewoon in het tweepersoonsbed.
Toen de tweede kwam, Rijk, kwam hij in een aanschuifbedje naast ons liggen. Dat ging redelijk goed maar na een tijdje hadden we het idee dat hij beter sliep en minder gestoord werd als hij alleen op een kamer lag. Dus hebben we hem op een andere kamer gelegd. Na ongeveer een half jaar voelde dat toch niet erg goed meer voor ons, we wilden hem weer bij ons hebben. Hij was alleen niet gewend om samen te slapen dus dat werd weer een moeilijk ‘wen’ proces. We hebben dat meerdere keren geprobeerd en weer opgegeven. Tot het moment dat hij behoorlijk ziek was. Hij kon alleen nog maar op ons liggen, en dat zorgde ervoor dat hij er in die week volledig aan gewend raakte om samen met ons te slapen. Heerlijk!
In het begin deden we met het naar bed brengen van die twee nog wat moeilijk door ze één voor één te brengen, zodat ze elkaar niet wakker zouden houden. Tot het moment dat Rijk anderhalf jaar was en we op vakantie met ons vieren in een tent lagen. We hadden daar twee luchtbedden van 1,5 meter tegen elkaar aan liggen, ook op vakantie hadden we ons familiebed. Ze gingen daar tegelijk naar bed, wat verbazingwekkend goed ging. Toen was het thuis geen probleem meer.
Ik heb mij meerdere malen erover verbaasd dat ze bijna altijd zoetjes gingen slapen, vlak naast elkaar. Intussen hadden we twee aanschuifbedjes, aan elke kant van het bed eentje. Dat vonden ze ongezellig. Dus we legden ze naaste elkaar in bed als zij gingen slapen en als we zelf naar bed gingen legden we ze op hun eigen plek, in hun aanschuifbedjes.
Toen kwam nummer drie en die kwam er ook bij liggen. De oudste twee vonden dat erg boeiend. Tijdens de voedingen ‘s nachts zaten ze te dansen en zingen in bed van plezier. Dat duurde drie nachten. Toen waren ze gewend aan hun nieuwe broertje/zusje en werden ze niet meer wakker.
Mijn vriendin voedde de baby ‘s nachts, was nog moe van overdag. Ze vond het lastig om iedereen te zien slapen terwijl zij vaak ‘s nachts wakker was om te voeden. Ze besloot met de baby op een andere kamer te gaan slapen. Zij lagen toen beneden in een slaapkamer en ik met de oudste twee boven. Maar dat voelde niet goed voor ons. Dus hebben we onlangs weer besloten om toch weer samen te gaan slapen en het bed opnieuw groter te maken.
Het blijft wel een hele zoektocht naar hoe we dit het beste kunnen doen. Ik kan me niet voorstellen dat het goed is voor een baby om alleen op een kamer te slapen, maar ik merk ook dat ie vrij snel wakker wordt als je ernaast gaat liggen. Aan de andere kant denk ik dat dat misschien ook wel deels de bedoeling is dat hij vaak wakker is. Zo kan hij vaak drinken, sterk worden, de borstvoeding goed kan goed op gang komen. ‘s Nachts schijnt de melk het beste te zijn, etc. Het past alleen niet meer zo goed in onze maatschappij en dat levert soms onbegrip op. Ook het feit dat hier zo weinig mensen samen slapen en dat er niet meer zoveel gemeenschapsgevoel is maakt dat je een hoop zelf moet uitzoeken.
Wat is voor jou de belangrijkste reden om samen te slapen?
Ik vind het erg belangrijk dat mijn kinderen weten dat ze ten allen tijde welkom bij ons zijn. Maar daarnaast wil ik wel dat ze een keuze hebben. Tot voor kort hadden de oudste twee ook nog een eigen kamer, waar dus niets gebeurde. Dat vond ik ook weer zonde van de ruimte, dus ze zijn de kamers in gebruik genomen als extra speelruimte, zonder bed. Onze dochter van vier begint nu steeds vaker over een eigen kamer, dus een van de kamers ga ik weer van een bed voorzien zodat ze zelf kan bepalen waar ze wil liggen. Verder geloof ik erg in de heilzame werking van zoveel extra uren nabijheid. En het is ook mooi meegenomen dat we nu niet wakker worden van een huilend kind ergens, maar van een lachend gezichtje naast je.
Wat was je mooiste samen slapen moment?
Dat zijn er zijn er meerdere. Ik vind het geweldig je er zo aan went om met z’n allen te slapen. Zelfs als ik aan elke kant een kind tegen me aan heb liggen kan ik behoorlijk goed slapen. Het is hartverwarmend als je merkt dat je kindje in zijn of haar slaap steeds dichter tegen je aanschuift. En een paar dagen geleden maakte mijn zoontje van net twee mij wakker door een tijdje heel zacht met zijn handen over mijn gezicht te aaien. Dat is nog eens heerlijk wakker worden!
Veel mensen durven niet samen te slapen, omdat dit onveilig zou zijn. Hoe ga jij daar mee om?
Er is natuurlijk een verschil tussen een pas geboren baby en een dreumes of peuter of ouder kind. En tussen baby’s zitten ook grote verschillen. Onze eerste was ruim 5 pond, heel teer, kon het eigen hoofd nog niet optillen, etc. De derde was ruim 9 pond, dat voelde een stuk minder kwetsbaar. Bij een baby is het prettig als je een wat harder matras hebt, zodat ze niet naar beneden rollen als je zelf gaat liggen. En als je ze vrij hoog legt, met een eigen dekentje dan denk ik dat het wel mee zal vallen met de gevaren. Ik merk bij mezelf dat ik vrij waakzaam blijf ‘s nachts, ook als ik slaap. Ook bij de oudste twee kinderen check ik regelmatig even of ze nog lekker onder de dekens liggen. En of de broekspijpjes niet helemaal opgestroopt zitten, maar dat is meer omdat ik daar zelf bijzonder slecht tegen kan. Dat klinkt alsof ik heel vaak wakker ben, maar volgens mij doe ik heel veel half slapend en ervaar ik overdag geen vermoeidheid door slechte nachten.
Wat wil je andere vaders meegeven die na het lezen van jouw verhaal wel samen willen slapen, maar misschien nog niet durven?
Heb vertrouwen in jezelf, ook in je intuïtie en in je natuur. Als je veel werkt en vaak van huis bent, mis je veel tijd met je kinderen. Dat is zo zonde en kan een goede hechting in de weg staan. Als je dan toch nog een uur of acht per dag aan nabijheid kan pakken door ‘s nachts met elkaar te slapen, is dat erg waardevol. Ze voelen ze zich ‘s nachts veilig, waardoor ze geen angsten hoeven te ontwikkelen omdat ze alleen in een kamertje liggen. En het is ook zo mooi dat je je kinderen een stuk beter leert kennen door samen te slapen. Je ziet ze slapen en je bent met elkaar als je wakker wordt.
Dat zijn heerlijke momenten. En die heb je gewoon iedere dag!
Heb het goed!
Jeroen | De Praktijkvader

Ik ben niet knutselaar maar weet toevallig dat Alexander in de buurt woont. Ik denk dat wij eerst eens met een cosleeper gaan proberen.
wat een mooi verhaal….word hier heel blij van :)
Mag ik even schaamteloos een pleidooi houden voor mijn boekvertaling, ‘Slapen met je baby’…? ;o) Het werk van James McKenna is wetenschappelijk onderbouwd en laat zien wat het belang is van ouderlijke nabijheid, ook in de nachtelijke uren. Het vertelt over wat er gebeurt tussen een borstvoedende moeder en haar baby in de nacht (hoe sensitief zij op elkaar zijn afgestemd!) en laat zien dat we er goed aan doen niet al te ver af te dwalen van onze ‘mammalian heritage’, ons zoogdiererfgoed.
Wat ik, omwille van de publieke discussie over het onderwerp, wel heel belangrijk vind is dat er een onderscheid wordt gemaakt in de verschillende termen. Een overzichtje:
* Coslapen is de overkoepelende term voor het op zintuiglijke afstand van elkaar slapen.
* Rooming-in is de slaapvorm waarbij een kind bij de ouders in de kamer slaapt, bijvoorbeeld in een eigen bedje met een eigen slaapoppervlak.
* Bedding-in is de slaapvorm waarbij een kind bij de ouders in bed slaapt, op hetzelfde slaapoppervlak.
* Een cosleeper is een bedje dat aan het ouderlijk bed wordt bevestigd en waarbij de baby weliswaar een eigen slaapoppervlak heeft, maar heel gemakkelijk naar bijvoorbeeld de moeder kan worden toegeschoven voor een voeding (waarna de baby eventueel weer kan worden teruggeschoven). Veel cosleepers kunnen ook, voorzien van beide zijkanten, als ledikantje worden gebruikt.
En tot slot:
* Cobedding is de slaapvorm waarbij twee kinderen van gelijke leeftijd bij elkaar in één bed slapen.
Ik hoop dat er nog vele mooie reacties volgen van ouders met goede ervaringen met coslapen! :-)
Hartelijke groet,
Marianne Vanderveen-Kolkena IBCLC, vertaler/eindredacteur/uitgever
http://www.borstvoedingscentrumpantarhei.nl
Geweldig om te lezen! Wat ziet jullie slaapkamer er prachtig en knus uit! Geruststellend om te horen dat het bij jullie ook zoeken is (geweest)… Ons zoontje van 1,5 jaar heeft óóit (!) wel ‘ns een aantal weken ‘doorgeslapen’. Zo lang als ik me nu kan herinneren echter, wordt hij iedere avond wakker, standaard zo’n uur of anderhalf nadat wij in slaap zijn gevallen. Een van ons haalt hem dan op en dan slapen we met z’n 3’en in ons bed verder. Dan slaapt hij ook de hele nacht zonder problemen door. Hij wil nadat hij ‘s nachts wakker is geworden niet meer alleen in zijn eigen bed (gillen!) en zegt dan ‘samuh slapuh’.
Tegen beter weten stappen mijn man en ik ‘s avonds meestal eerst met z’n tweeën in ons bed, hopend dat we een nacht goed door kunnen slapen. Maar nee dus :) Uit bed moeten na 1 uur slaap is waarschijnlijk het zwaarste. Op zich slaap ik wel goed met z’n 3’en, maar ik word ook af en toe wakker van ons bewegende mormeltje. Hij ligt geregeld overdwars of omgekeerd tussen ons in! Mijn man ligt tegenwoordig vaak in een andere kamer…
Ik denk dat we ons bed ook maar uit moeten gaan breiden, ik heb tenslotte ook een handige man! Meer ruimte werkt ‘t beste zo te lezen. De laatste dagen leggen we ons zoontje soms al tussen ons in als wij ook naar bed gaan. Ik zie nog een beetje op tegen die beslissing, vooral omdat het dan zo ‘definitief’ voelt. Maar ik weiger om toestanden uit te halen ‘s nachts, om hem te ‘leren’ dat hij op een eigen kamer ‘moet’ slapen. Papa en mama slapen samen en hij hoort erbij, dat voelt voor mij het natuurlijkst. En wat je schrijft, hij wil waarschijnlijk vanzelf wel weer ‘ns in een eigen bed!
Leuk om te lezen!
Hier ook al anderhalf jaar een beddendans. We hebben sinds kort een bed van 1.80 breed zodat we er altijd met zn 3-en inpassen. Hoewel man en dochter vaak in de ochtend verhuizen naar een ander bed. Dit omdat dochter nog borstvoeding krijgt en vanaf 5 uur blijft drinken. Om mij nog een paar uurtjes extra te geven, slapen man en dochter dan even met zn tweeen verder. En dat werkt goed!
Hier sliep ik eigelijk al sinds de baby tijd van de oudste (net 9jaar) samen met hem, dat voelde het beste, hij sliep anders gewoon ook niet. Zijn vader had vaak nachtdienst, dus we sliepen meestal met zn tweetjes.
Het echte bewuste samen slapen is begonnen toen zijn zusje (6 jaar) geboren werd. Eerst samen in mijn 2 persoonsbed, tijdje met een cosleeper (ik was tijdens de zwangerschap alleenstaand geworden) en nu sinds een half jaar pas op een 2 persoonsmatras en een 1 persoonsmatras naast elkaar op de grond (mijn bed werd te klein met twee groter groeiende kinderen).
De oudste vraagt nu wel om een eigen slaapkamer dus die zijn we aan het opknappen.
Mooi verhaal om te lezen, ook het proces van doen wat je denkt dat goed is tot doen wat goed voelt. Wij hebben binnen twee jaar na de geboorte van onze dochter een wiegje en ledikantje haast ongebruikt weer weggedaan en na een tijdje cosleeper nu een groot bed gebouwd van 2 meter 50 breed. Het begip ‘babykamer’ doet mij nu instinctief lachen, als ik er over nadenk stemt het me juist treurig…
Wij denken wel dat er een tweede kindje gaat komen en zullen dan ons superbed weer met cosleeper aanvullen. Heel benieuwd hoe dat zal gaan! Gezien het enthousiasme waarmee nummer 1 in het grote bed slaapt en haar betrokkenheid bij het maken ervan, komt het vast goed als we er een baby bij leggen.
Eerst hebben wij onze dochter in haar wieg naast ons gelegd. Wij zagen haar niet, maar hoorden haar wel. Gevolg; wij hadden strijd om haar stil te krijgen. Moet je verd….. weer je bed uit. Sinds ze bij ons in bed is gaan liggen is die strijd helemaal voorbij en wordt je soms alleen wakker omdat ze in je gezicht niest. Een speen heb je ook zo in haar mond en als je je ogen open doet kijk je haar recht in haar gezicht. Daar wordt ik heel blij van.
Voor iedereen die hier meer van wil weten, er is heel veel onderzoek naar gedaan door James Mc Kenna. Zijn boek is vertaald in het Nederlands ‘Slapen met je baby’ van James J. McKenna. http://www.borstvoedingscentrumpantarhei.nl/boekbestelform.html.
Ik sluit mij helemaal aan bij dit verhaal.
Fijne reacties allemaal. Laat ze maar doorkomen! Als je niet wilt/kunt timmeren: je kunt ook een aantal stevige lattenbodems nemen en die iets van de grond halen door er (geschaafd) houten balken onder te leggen. Die balken koop je bij de bouwmarkt, de lattenbodems bij de Ikea (bij voorbeeld). Ook dan kun je je bed zo breed maken als je wilt, al lig je dan natuurlijk wel dicht bij de grond.
Bij ons is het begonnen toen onze oudste (nu bijna 4) als baby ernstige eczeem kreeg en alleen bij ons in de armen kon slapen. Anders werd ze elk uur wakker van de jeuk. Nog wel eens uit een soort plichtsgevoel geprobeerd haar in haar ‘eigen’ bed te krijgen toen ze 10 maanden was, maar daar werd ik al snel erg moe van. De jongste (nu 8 maanden) slaapt vanaf haar geboorte soms in de wieg naast mij, soms in mijn armen na een voeding of gezellig tussen ons in. Een plekje dat ze regelmatig deelt met haar grote zus :) die slaapt sinds ze 2,5 is ongeveer 2/3 van de nachten op haar eigen kamertje en de rest bij ons als ze daarom vraagt. We hebben alleen een restrictie gesteld aan het aantal knuffels dat ze mee mag nemen ;) Mijn plichtsgevoel vertelt mij inmiddels alleen nog maar dat het onze taak is de kinderen een veilige, liefdevolle jeugd te geven zodat ze goed kunnen groeien zowel fysiek als psychisch. In onze ervaring helpt samen slapen daarbij. Ik zal niet zeggen dat dat niet het doel is van ouders die niet aan co-sleeping doen, maar in deze maatschappij denkt men vaak het omgekeerde (dat het alleen veilig en goed is kinderen ‘zelfstandig’ te laten slapen) en daar moeten we wat mij betreft zsm vanaf.
Wat een inspirerend, ontroerend en vooral herkenbaar verhaal. Het blijkt ook wel uit de reacties dat het bij niemand volgens een vooropgezet plan verloopt. Dingen ontstaan en zo ging het ook bij ons. Ons dochtertje, nu 1,5 jaar oud, is 5 weken te vroeg geboren na een heftige bevalling. Omdat ze nog zo klein was sliep ze alleen maar maar moest ook veel drinken. We kwamen daardoor meteen in een kunstmatig ritme waarbij we haar elke 3 uur wakker maakten. Ze sliep toen in haar hangwiegje dat direct naast ons bed hing. In de loop van de tijd groeide ze goed en nam het aantal voedingen af. Ze ging zelfs de nachten goed doorslapen. Het wiegje maakte plaats voor een ledikantje, nog steeds naast ons bed. Toen mijn vrouw na een jaar weer ging werken werd ons dochtertje weer ‘s nachts wakker. Elke keer haar uit haar bedje tillen en bij moeder leggen en weer terugleggen brak ons op en deed ons besluiten een cosleeper te installeren. Niet ingewikkeld, gewoon een ledikantje van de ikea en één zijkant eraf, met spanbanden aan ons bed gemaakt en het gaf ons ‘s nachts veel rust. Als vader slaap ik nu gewoon door en mijn dochtertje wordt ‘s nachts nog af en toe wakker, kruipt naar mijn vrouw, trekt aan haar schouder en soms zelfs haar shirt omhoog en valt drinkend in slaap. Vervolgens rolt/legt mijn vrouw haar weer terug en zoals Alexander ook al schrijft, alles in een soort halfslaap. Laatst werd ik ‘s ochtends wakker van een boertje in mijn oor en een handje dat mijn ooglid optilde waarna ik in een heel blij gezichtje keek! Samen slapen is heerlijk!
Ik ben alleenstaand en baby van 9 maanden is het blijst bij mij in bed. Maar ze kruipt en ik ben bang dat ze er uit valt als ik bijvoorbeeld ‘s nachts de fles maak (want dan wil ze naar me toe terwijl ik denk dat ze weer slaapt) of als ik te diep slaap. Heeft iemand een tip hoe ik dat kan voorkomen?
Wij hebben de matrassen gewoon op de grond gelegd, want ons mannetje ging steeds vaker snachts spelen zonder dat wij het doorhadden en dat werd te gevaarlijk. Nu speelt hij snachts niet meer (gelukkig!) maar kruipt na zijn middagdutje of ‘s ochtends wanneer hij wakker wordt meteen van bed en gaat spelen. Ik vind het super!
Wij hebben onze jongste veel meer op onze kamer laten slapen dan de oudste. Ze had bijna 2 jaar reflux en werd ondanks medicatie ‘s nachts meerdere keren wakker terwijl ze maagzuur opgaf.
Ze sliep in een campingbedje direct naast ons bed, aan mijn kant. Werkte prima.
Maar….. het is ook weer terug te draaien! Voor ouders die het niet hun hele leven willen ;-). Inmiddels slapen beide kids (nu 7 en 4) netjes op hun eigen kamer. We horen ze vrijwel nooit ‘s nachts. Het is ook fijn om je eigen ruimte en privacy terug te hebben als ouders.
Geweldig om dit te lezen zeg…. Het had een verhaal van mijzelf kunnen zijn.
Alles wat beschreven staat hierboven is bijna kopie van hoe het hier gaat! Super
Hebben jullie tips voor vakantie? Zijn er vakanties te boeken (behalve een tent) waar je kunt samenslapen?